Bunları Aklınızın Bir Köşesine Yazın: Lise Hazırlık Sınavları İçin Tarih Hakkında 10 Önemli Bilgi

Tarih, insanların geçmişteki olayları, toplumları, kültürleri ve insanlığın evrimini inceleyen bir bilim dalıdır. Tarih, belgeler, arkeolojik bulgular ve sözlü gelenekler aracılığıyla geçmişi anlamaya çalışır.

Tarih, belirli dönemlere ayrılır ve bu dönemler belirli özelliklere sahiptir. Antik Çağ, Orta Çağ, Yeni Çağ ve Modern Çağ, tarih dönemlerinin ana kategorileridir ve her biri farklı tarihî olayları içerir. Antik Çağ, Mısır uygarlığının zirvesi; Orta Çağ feodalizmin yükselişi; Yeni Çağ rönesans dönemi; Modern Çağ ise sanayi devrimi ile özetlenebilir.

İlk uygarlıklar, insanlık tarihinde büyük bir adımı temsil eder. Bu uygarlıkların örnekleri arasında Mısır’ın piramitleri, Mezopotamya’nın yazı sistemi, Hint Vadisi’nin Harrapan Uygarlığı ve Çin’in Shang Hanedanlığı bulunur.

Antik Yunan ve Roma, Batı medeniyetinin temellerini atmışlardır. Demokrasi, felsefe (Sokrat, Platon, Aristoteles gibi), Roma Hukuku ve sanat bu dönemlerin önemli katkılarındandır. Batı uygarlığı, Avrupa kıtası ve çevresinde evrilmiş ve dünyaya önemli katkılarda bulunmuştur.

Feodalizm, Orta Çağ’da Avrupa ve diğer bölgelerde yaygın olarak uygulanan bir toplumsal ve ekonomik sistemdir. Bu sistem, toprak sahipleri (soylular veya derebeyleri) ile köylüler (serfler veya köleler) arasındaki ilişkilere dayanır ve genellikle lord-vassal ilişkileri olarak adlandırılır. Feodalizm, toprak temelli olması ve farklı toplumsal seviyelerin oluşturduğu bir piramit şekilde şekillenmiş olması ile bilinmektedir.

14. ve 17. yüzyıllar arasında gerçekleşen Rönesans, Antik Yunan ve Roma kültürlerine olan ilginin yeniden canlanmasıyla karakterize edilir. Rönesans, sanat, bilim, felsefe ve edebiyat alanlarında büyük yenilikler getirmiştir. ‘Rönesans’ kelimesi İtalyanca’da ‘yeniden doğuş’ anlamına gelir ve bu dönem, Antik Yunan ve Roma kültürlerine olan ilginin yeniden canlanmasına sahne olmuştur.

17. ve 18. yüzyıllarda gerçekleşen Aydınlanma Dönemi, akıl, bilim ve özgürlük değerlerini vurgulayan bir felsefi harekettir. Aydınlanma düşünürleri, bilimsel yöntemleri ve insan haklarını savunmuşlardır. Aydınlanma, insanların mantık, bilim ve rasyonel düşünceye dayalı bir yaklaşım benimsemelerini teşvik etmiş ve monarşiye, kiliseye ve dogmatizme karşı bir hareket olarak öne çıkmıştır.

Aydınlanma filozofları, toplumun insanlar arasında bir sözleşme sonucu oluştuğunu ve hükümetin bu sözleşmeye dayandığını öne sürdüler. Jean-Jacques Rousseau ve John Locke gibi düşünürler bu teorileri geliştirdi. Toplum sözleşmesi (sosyal sözleşme), politika ve felsefe alanında ses getiren bir kavram oldu ve insanların toplum içinde bir araya gelerek sosyal düzeni ve hükümeti nasıl kuracaklarını gösterdi.

Fransız Devrimi, 1789’dan 1799’a kadar Fransa’da gerçekleşen ve tarihi dönüştüren büyük bir toplumsal ve politik olaydır. Bu devrim, monarşinin ve aristokrasiye dayalı eski düzenin yerine Fransız Cumhuriyeti’nin kurulmasını simgeler. Fransız Devrimi, birçok toplumsal, ekonomik ve politik nedenin bir araya gelmesiyle ortaya çıkmış ve dünya tarihini derinden etkilemiştir.

Kolonileşme, bir ulusun kendi ana toprakları dışındaki bölgeleri ele geçirip yönetmesi veya bu bölgelerde yerleşim yerleri kurması anlamına gelir. Bu bölgelere koloni denir. Kolonileşme, tarih boyunca birçok ulus tarafından gerçekleştirilmiştir ve genellikle ekonomik, siyasi, askeri ve kültürel nedenlerle temellendirilmiştir.